Golf VI

Volkswagen zwierde zopas het nieuwste (zesde) model van zijn prijsbeest (de Golf) op de Duitse markt. De laatste versies van de Golf leken me de Jacky Lafon en Martine Jonckheere van de automobielsector. Sympathiek, populair en alomtegenwoordig. Maar evengoed: stijlloos, ordinair en banaal.

Dankzij de financiële crises krijgt "der neue Golf" echter een Porsche-status. De eerste week zag ik liefhebbers al steelse blikken naar een zeldzame Golf VI werpen. En de lancering van deze krappe klasbak (vanaf 16.500 euro) gaat gepaard met een sjieke promo-campagne.

Op verschillende toplocaties (alleen al op Potsdamer Platz aan vier gevels) hangen reusachtige affiches tegen de grootste gebouwen. Gezichtsbedrog, want zowel de 'gevel' als de bolide zijn op een doek van tientallen vierkante meter gedrukt.

Het promotiefilmpje benadert de Golf VI als een zeldzame achttien karaat diamant. Wie de sektarische intro overleeft, kan een drievoudige 'Sinnesfahrt' maken en zo de Golf VI 'sehen, hören und fühlen'. Geniet van het voorbijzoevende ventilatierooster, bestudeer de detailbeelden van dashboard en deurklink en verwerf de broodnodige kennis over de lederen zetelbekleding. Een lust voor alle zintuigen!

Voor het collectieve geheugen: Golf I, II, III, IV en V.

Pantoffelhelden

In het gigantische 'neue Palais' in Potsdam (een historische stad in het zuidwesten van Berlijn) mogen de marmeren en planché vloeren niet beschadigd worden. Daarom moeten bezoekers hun schoenen in enorme grijze, pluizige sloefen schuiven.

Gewoon wandelen met dit schoeisel is praktisch onmogelijk. Bijgevolg schaatst iedereen door de barokke zalen, zonder de voeten op te tillen. Als pubers op bompapantoffels. Geen vanzelfsprekendheid voor ouden van dagen, zo bleek...

King Bushido

Een Bulgaarse medestudent gedroeg zich laatst euforisch. Zijn grote held Bushido gaf een uniek optreden. Het enige dit jaar, en dan nog gratis, hier!

Ik gaf licht beschaamd te kennen dat het begrip 'Bushido' geen enkele spaarlamp in mijn bovenkamer deed branden. De fan reageerde enigzins ontzet. Want Bushido is een Berlijns-Tunesische Gangsta-rapper met wereldfaam tot in Bulgarije. 'King Bushido', zoals hij zich bescheiden laat vergoddelijken, wou zijn fans eens bedanken voor de goede samenwerking. En tegelijk promotie maken voor zijn nieuwe biografie, die nu al een bestseller is.

De O2-World (zeg: 'oow two', niet 'oo zwei'), een modern Sportpaleis aan de oever van de Spree, vormde de perfecte locatie. Zo'n typische commerciële multitempel, aan de buitenkant behangen met een gordijn van flikkerende neonbuizen.

De arena zat niet bomvol, maar er kwamen toch meer dan 10.000 mensen op deze buitenkans af. Dit publiek bestond uit een weinig hoopgevende mix van 'Hartz IV'-klanten (leefloners), allochtonen en postmoderne proletariërs. In één neologisme: Precariaat.

Het concept verliep dan ook erg gestructureerd. Tijdens elk lied maakte iedereen dezelfde beweging. Alsof ze sloom met de vlakke hand op het dak van een SUV mepten. Na elk nummer bedankte King Bushido uitvoerig zijn fans en riep naar DJ Stickle: "gib den Beat!" of "drück auf Play!". Vervolgens legde de platenboer enkele goedklinkende noten op. Vaak een intro die naar pakweg Coldplay deed verlangen. Maar dan begon King Bushido te rappen in een onverstaanbaar Duits. Naar verluidt geregeld seksistisch en racistisch, waardoor de King niet op de radio geduld wordt en een underground-figuur blijft.

Meermaals maakte King Bushido het volk er attent op dat ze zich weldegelijk in Berlijn bevonden. Desbetreffende beweerde hij trots dat dit de mooiste stad ter wereld is. De reactie op deze stelling was nogal lauw. Ik vreesde dat het precariaat dit predikaat eerder voor Emirdag of Ibiza reserveerde.

Edoch, het dient gezegd: de muziek klonk niet slecht en het publiek was vriendelijk en vredig. De koning is dood, lang leve Bushido!

Galeria Kaufhof

Aan Alexanderplats kunnen wereldburgers winkelen in 'Galeria Kaufhof'. Dit warenhuis is familie van de Inno, maar wel iets protseriger.

Toch heeft deze Kaufhof een streepje voor. Wie er de roltrap terug naar beneden wil nemen, hoeft niet de halve winkel door te hossen, zoals in de Gentse Innovation wel het geval is. Aan beide kanten van elke etage zijn hier immers vier roltrap-uiteinden.

Ik passeer dus niet langer langs de volledige collectie van Tommy Hilfiger, als ik enkel op zoek ben naar een strakke spijkerbroek van Armani of een esthetisch verantwoord espresso-apparaat van Alessi.

Een galerij naar mijn hart!

Schutz

De straat waar ik woon, is qua indeling vergelijkbaar met de Begijnhoflaan in Gent. 's Nachts, tussen tien en zes, heerst er een strikt snelheidsverbod. Hoogslapers halen het dan van laagvliegers.

[der Lärm = lawaai; der Schutz = bescherming]

Het 'Bezirksamt (district) Pankow' schreef een kunstconcours uit om meer leven in de straat te brengen. Deze weg loopt immers kilometers verder over in de drukke ring rond Berlijn. Zo vormt de baan een lange trechter van de autostrade naar de verschillende invalswegen.

Het project 'innenhaut~aussenhaut' beschilderde verschillende linden langs de trambaan met witte figuren. Volgens de officiële uitleg wil de kunstenares op deze manier onderbrekingspunten aanbrengen ('Innehalten' = even onderbreken), die de zuivere passage structureren en de aandacht vestigen op het verdwijnen van het vroegere karakter van de straat.

Ik kijk naar buiten en zie amper auto's. Ik open het raam en hoor nauwelijks geluid. Ik denk terug aan de voorbijdaverende treinen in de Kortrijksesteenweg, en aan het continu zoevende autoverkeer op de Keizervest, zesde verdieping.

Een plakkaat deelt mee dat de kunstenares boomvriendelijke verf gebruikte. Stammschutzfarbe.

Ik voel me bijna overbeschermd, in deze zó rustige en aangename straat.

Schoenenweb

In de Torstrasse 166 mochten twaalf kunstenaars onlangs de lege kamers kunstzinnig inrichten. Als publiekstrekker hingen ze een hoop schoenen aan rode draden tegen de gevel.

Net onder de dakgoot glinstert een scho(e)ne spreuk: "es gibt immer was zu tun".

sei berlin

Aan het Rotes Rathaus, het Berlijnse stadhuis, hangt momenteel een groot vierkant spandoek.

Het opschrift luidt: "wees uniek, wees verscheiden, wees Berlijn!". De banner werft voor de imagocampagne 'sei berlin'. In 2008 moet deze marketingstunt de harten van de Berlijners veroveren, volgend jaar volgt de rest van de wereld.

Iedereen kan zijn eigen 'sei'-spreuken intypen op de site. "sei feuer, sei flamme, sei berlin" bijvoorbeeld. Of iets vreemder: "sei behindert (gehandicapt), sei dabei, sei berlin".

Dit concept kwam me bekend voor. De laatste verkiezingscampagne van de sp.a. Met vele varianten, zoals "JA! Het is tijd voor Johan".

Ik hoop voor Berlijn dat de campagne deze keer wél aanslaat...

DDR-Kultrad

In Berlijn is alles veraf, en niks dichtbij. De lustige stapper ("nou, dat eindje haspel ik wel effe met de benenwagen af") komt er vaak bekaaid van af. Voor bijna elke verplaatsing is de U-Bahn het meest geschikte vervoermiddel. Een fiets is wel praktisch in de nabije omtrek. De voorzieningen voor tweewielers zijn niet schitterend, maar niettemin aanwezig.

Via een Berlijnse website voor tweedehandse rommel stootte ik op een annonce, getiteld 'DDR-Kultrad'. De verkoper verwachtte me in Neukölln, een wijk zo multicultureel als Ledeberg, maar wel zo groot als Gent. Aan de telefoon waarschuwde hij me vriendelijk edoch kordaat: "Herr Lukas, ich warte nur zehn Minuten!".

Ik was vroeger op de afspraak dan de eigenaar, die net terug kwam van moskeebezoek. Op slag was ik verkocht. Het aanzienlijke slapstickgehalte verkrijgt de fiets door het erg hoge stuur. In het ijzeren bakje onder de zadelpen kan ik vlotweg een DDR-fietskar pluggen. En ik droomde al erg lang van een op de diagonale kaderbuis gemonteerde derailleur-hendel.

Voor een prikje kon ik zo de trotse bezitter worden van deze wondermooie, stevige ("DDR-kwaliteit") oldtimer ("20 à 30 jaar oud"). Voor het harde bruine zadel zal ik later moeiteloos 30 euro vangen, zo pochte de verkoper. Ik vroeg me binnensmonds af waarom deze verkoper de hele fiets dan voor vijf euro minder verkocht, maar zweeg als een jood.

Ook al had mijn verkoper duidelijk aan deze lichtblauwe slee gesleuteld, toch wou ik even bij een erkende fietshandelaar langslopen. De reparaties kostten evenveel als de fiets zelf. Maar met goed werkende remmen verklein ik de kans op een Hasselbachertje of Haidertje, me dunkt.

Naar verluidt worden er regelmatig fietsen gestolen in Berlijn. Ik vertrouw erop dat ze mijn ijzerwinkel niet jatten. Alleen al omdat mijn oude Belgisch slot wellicht duurder was dan mijn nieuwe fiets.

Nu afwachten hoe lang dit DDR-vehikel nog zal snorren...

Honecker-bunker

Wie Berlijn noordelijk verlaat, ziet geen eindeloze industriezone voorbijflitsen. De hoofdstad loopt immers meteen over in het oerduitse platteland. Daar, ergens verscholen in een bos, ligt 'Object 17/5001'. Oftewel: de 'Honecker-bunker'.

De Oost-Duitse communisten bouwden deze ondergrondse bunker om hun politbureau te beschermen tegen een mogelijke nucleaire, chemische of biologische aanval. De werken duurden een dikke vijf jaar, het complex was klaar in 1983. Uitzonderlijk staat de bunker enkele maanden open voor het publiek. We kregen er een zeer indrukwekkend rondleiding, al verstond ik geen jota van de technische uitleg.

De bunker telt drie verdiepingen en vierhonderd ruimtes. Vierhonderd mensen konden hier twee weken overleven. De bemanning kon afwisselend slapen in drie piepkleine slaapkamers met elk vijf stapelbedden (drie hoog). Honecker kon over een vijftal mooie privé-vertrekken beschikken.

Dankzij een ingenieus verluchtingssysteem kon de bunker bij een atoomaanval 36 uur hermetisch afgesloten worden. Maar het meest tot de verbeelding spreekt de controlekamer van de bunker:

Erich Honecker, vanaf begin jaren zeventig tot 1989 het feitelijke (staats)hoofd van de DDR, bezocht de bunker welgeteld één keer. Hij verliet het complex na vijftien minuten, compleet gedegouteerd.

Of de Navo wist wat hier gaande was, is voer voor discussie. Na de val van de muur werd de plek in elk geval snel gevonden. De bunker werd in ijltempo leeggeroofd, zodat er nu jammer genoeg weinig overblijft van de oorspronkelijke inrichting.

Vandaag staat de - nooit daadwerkelijk gebruikte - Honecker-bunker bij de bookmakers met stip genoteerd in de categorie 'gigantisch en nutteloos bouwwerk waarvoor tonnen geld over de balk werden gegooid'. Perfide paranoia in het pittoreske plaatsje Prenden...

PS: Hier een filmpje van zes minuten over de Honeckerbunker. Wie niet op de schele blik van de gids let, krijgt een zeer representatieve digitale rondleiding!

Ikeaans

Ik waan me in het hoge noorden. Mijn straat draagt de naam Wisbyer, naar een stadje op een Zweeds eiland. Ook voor andere straatnamen in de nabije omtrek zocht men inspiratie in Scandinavië. De steden Trelleborg, Lund, Upsala (in Zweden), Kopenhagen, Bornholm (Denemarken) en Stavanger (Noorwegen), evenals Noordkaap, Ibsen (de Noorse schrijver), Thule (een benaming in de oudheid voor het mythische 'uiterste Noorden', aldus Wikipedia),...: allen zijn ze vereeuwigd in mijn wijk.

Ook mijn kot ademt Zweden. Zowel mijn eigen kamer als de rest van nummer 59 zijn volledig Ikeaans ingericht. 360 graden berk, plus een planché vloer. Let trouwens op het anderskleurige horizontale balkje linksonder, dat ik traditiegetrouw fout monteerde.

Hoera dus voor ’s werelds meest studentvriendelijke meubelzaak! Want wie heeft nergens een Billy-kast, een vierkant tafeltje ('Lack', 9,99 euro) of een doorzeefde bestekcilinder staan? In hoeveel wachtzalen mag de tijd aangenaam voorbijtikken in een Tullsta-fauteuil?

De wijk Friedrichshain wilde blijkbaar een passend eerbetoon brengen aan Ingvar Kamprad en co. Twee gevels werden in de Ikea-kleuren geschilderd, met omgekeerde schakering en licht verschillende tinten.

Simpel maar geslaagd. Zoals Ikea.

Herfst

Bar weer in Berlijn, met regenbuitjes op ongeregelde tijdstippen. Maar af en toe priemen zalige zonnestralen door het grauwe wolkendek. Overal hangt klimop aan de gevels, wat in herfsttijden een breed kleurenpalet oplevert.

[Een ecolo laat mij weten dat bovenstaand natuurfenomeen geen klimop maar 'wingerd' is. Berlijn weet het gigantische gat in mijn fauna&flora-kennis voorlopig dus niet op te vullen...]

Komische Oper

Unter den Linden zag ik een weinigzeggende wegwijzer 'Fundus Verkauf'. Mijn padvindersgeest werd dadelijk geactiveerd.

Het bleek een uitverkoop van de Komische Oper, naar ik vermoed de tegenhanger van de Capitole. Het cultuurhuis wou dringend af van een verzameling 'rekwisieten, kostuums, meubels en decoraties, afkomstig van theater-, film-, revue- en televisieproducties'.

Ik hapte even naar adem toen ik het groezelige verkoophuis binnentrad. De twee verdiepingen leken een sprookje. Vol gigantische schilderijen (waaronder enkele mooie klassiekers), waanzinnige kostuums, complete woonkamers, mahoniehouten secretaires en antieke muziekinstrumenten. Kunst of kitsch?

Enkele gemakkelijke zeteltjes spraken me ten zeerste aan. Ik droom immers al lang van een geheel gouden, zilveren of roze salon. De weggeefprijzen gingen mijn budget echter ver te boven. Zelfs een idiote Engelse bobby-hoed kostte algauw honderd euro.

Het was mij ten slotte volstrekt onduidelijk hoe deze metershoge praalzwaan op de eerste etage geraakte.

Zeer komisch...

Brood & spelen & juwelen

(in de wijk Wedding)

taz

De progressieve, alternatieve Berlijnse krant Tageszeitung ('taz') vierde deze week zijn dertigjarige jubileum.

De allereerste taz-voorpagina vermeldde als begindatum '22 September 1978', terwijl de krant eigenlijk pas de 27ste september voor het eerst verscheen. Reden: over de inhoud van de krant werd vijf dagen gediscussieerd door een comité van honderd kameraden. Basisdemocratie, heet dat dan.

Overigens dankt het dagblad dagelijks de 8.000 "kamerad(inn)en, die [500 euro] investeren in de Pressefreiheit".

Uiteraard is (niet alleen) de taz in de wolken met het 'Wahldebakel' en de daaropvolgende 'Machtkampf' binnen de CSU. De tsjeven uit Bayern verloren zondag na 46 jaar - een democratisch record! - hun absolute meerderheid in het Beierse parlement. De partij deed het zelfs nóg slechter dan verwacht: ze verloor 17,3% en klokte af op 43,4%.

De taz kwam vóór de verkiezingen met de speciale promotie "taz manipuliert" op de proppen. Voor elk procentpunt dat de CSU onder de magische 50%-grens dook, kregen nieuwe lezers een maand gratis taz thuis bezorgd. De 50 gelukkige geïnteresseerden zorgden voor een dure stunt van 11.000 euro.

Maar dat zal de - voortdurend krap bij kas zittende - taz blijkbaar worst wezen: "Das Wunder von der Isar (de rivier die door München stroomt) ist es uns wert".

Chillup

Berlijn eert zijn helden. Hier, plotseling, op een blinde muur in de wijk Wedding.

Der Imbiss is een snackbar op straat. Passanten kopen er drank, worsten en andere smurrie uit het vuistje.

die Bürokratie

Zeg: 'burokrattie'. Niet 'burokrassie' zoals in het Nederlands.

Vaak gepaard met: die Schlange (rij)

Concrete voorbeelden:

- Aankomst, tien minuten na openingstijd, in het wijkcommissariaat: 73 wachtenden voor mij.

- 55 minuten voor aanvangstijd in het inschrijvingskantoor van de universiteit staan er al 30 studenten. Een half uur later wurmen zich 80 mensen in een te kleine ruimte. Overal Schlange, de uiteinden ervan zijn zoek. Wanneer de balie opent, verdampt de Schlange plots. Totale chaos.

- 10 minuten wandelen naar een kale bungalow om het inschrijvingsgeld cash te betalen. Amper meubilair, een kaduuk ijzeren geldkistje en een laptop uit de vorige eeuw. Honderd internationale studenten per uur, maakt 25.000 euro cashflow per uur. Geen kogelvrij glas, enkel twee deuren die wagenwijd open staan.

- Terug naar het bureau voor buitenlanders. Na een dik uur wachten (gemiddeld 1 student per tien minuten) is het mijn beurt.

Originele jaarattesten niet mee.

Origineel taalbewijs van december niet mee, ook al heb ik krak dezelfde brief van maart wél mee.

Hoe is het trouwens mogelijk dat mijn bachelor slechts twee jaar duurde!?

Part of the game. Gelukkig aangename mensen in de Schlange. Zoals de rasechte Duitser die na enkele jaren studeren in Rotterdam, een taaldiploma Duits moet kunnen voorleggen.

'k Voelde me toch een beetje Wit-Rus.

Marathon

Zondag liepen 40.000 mensen de marathon van Berlijn. Dat geeft een gemiddelde van één loper per parcoursmeter. Allemaal een Griekse postbode achterna.

Net na de middag, Haile was al lang gefêteerd voor zijn nieuwe wereldrecord, passeerden nog vele ‘lopers’ op het parcours. De meesten verkeerden in staat van ontbinding. Hun proces varieerde van snelwandelen over kuieren tot strompelen.

Mijn zonnebril beschermde me adequaat tegen de herfstzon en de overdosis felkleurige shirts, spannende leggings en zilveren spikes. Een marathon blijkt trouwens het ideale moment om kledij te laten bedrukken. Zo spotte ik appelblauwzeegroene polo’s met de dwingende uitroep “Lauf, Detlev, LAUF!” en mocht ik - altijd in voor een portie pret - een foto trekken van een loper en zijn opgetrommelde entourage. Uitgelaten staken ze hun zelfgeschilderde pancartes omhoog: “Super Daniël, Run Run Run!”.

De arrivée lag op de boulevard tussen de Brandenburger Tor en de Siegessäule (waar Barack Obama onlangs zijn Kennedy-speech gaf). Het publiek ging er integraal en onafgebroken uit zijn dak, met behulp van kartonnen applaus-versterkers. Samen een extatische erehaag van eeuwigdurend applaus. Eén langgerekte laudatio, op het ritme van Rihanna en de Vengaboys.

De lopers: handen in de lucht, gebalde vuisten. Een oudere man kwam 100 meter voor de finish tot stilstand en vroeg medicijnen aan een fietsende Rode Kruis-medewerker. “Een groot applaus voor onze vriend uit Italië!”, zo zwengelde de journalist op groot scherm een verdere uitbarsting van euforie aan.

Mensen van alle slag pronkten na aankomst in een gele Adidas-vuilzak (tegen de onderkoeling) met hun gouden medaille (8 euro, bovenop de minimum 55 euro inschrijvingsgeld). Respect!

(Als je dit vouwt en er mee op je hand slaat, zorg je voor een oorverdovend applaus.)