Mustertablett

Het medisch instituut van de Sint-Petersburgse universiteit herbergt een exquise studentenrestaurant. In de ene hoek van de ruimte bestellen en betalen studenten de gewenste maaltijd. Met een amper leesbaar verkregen rekeninkje schuiven zij dan aan de kookpotten aan. De taferelen ter plekke wakkerden de nostalgie naar Ardeense foeragetenten hevig aan.

Een Duitse resto of alma heet "Mensa". Studenten vinden aan zes verschillende standen hun gading. Op een computerscherm lezen zij wat de pot vandaag schaft, twee "Sesamkarottensticks" bijvoorbeeld. Na een moeilijke keuze tussen drie soepen en tien nagerechten, rekenen de massaal aanwezige caissières het driegangenmenu af op een praktische magneetkaart.

Studenten ruimen hun eigen dienblad netjes af. De restaurantbeheerders van de Berlijnse rechtsfaculteit laten niets aan het toeval over. Een plateau-repro [Mustertablett] aan de muur toont studenten waar zij hun vuile bord, beker, kom, schaal en bestek op hun plateau dienen te positioneren, teneinde een optimale vuilnisverwerking te verzekeren.

Klo

Ook Russische studenten kunnen genieten van het Made in Germany-label. De toiletten van de Sint-Petersburgse staatsuniversiteit zijn uitgerust met materiaal van de firma Ille uit Altenstadt (Service für Sauberkeit und Hygiene). Het assortiment is goedlachs en kindvriendelijk. Achtereenvolgens kan de bezoeker vertrouwen op Paper Jack, Soap Susi en Big Willy (der Super Spender).

Vergadertijgers kunnen de discussie gezellig verderzetten op deze duo-pot.

Stadsmeubilair

Via een omweg belanden luiaards op een schiereilandje in het pompende Kreuzberg. Eenzaam wachten daar twee modieuze ligbanken.

Gisteren deed de ijskou zijn intrede. De komende tijd hoeven sneeuwkloppers niet meer te vechten om dit houtharde plekje, onder een boom op een schrale grond in een oase van rust met zicht op het water.

Kontrolepost Mini

Altijd een hekel gehad aan ruimtemeetkunde. Een eye-cather (blikvanger, sorry Pallieterke) aan de buitenmuur van de Mini-showroom maakt het er niet eenvoudiger op.

Zijaanzicht:Vooraanzicht:Schuinaanzicht:
Zolang dat kleintje maar bolt!

SchlauchOmat

Zelfs wie elke oneffenheid op het Jaagpad langs de Schelde naar Oudenaarde weet te ontwijken, valt wel eens stil door een lekke band. Daarom kruist de doorgewinterde fietsfreak sinds mensenheugenis twee reservetubes rond zijn schouders. Een zeldzame gelukstreffer valt hem te beurt als er een fietshandel in de buurt is. Maar na 18 uur en op zondag is de fietsenmarchand natuurlijk zelf op tocht.

Fietshandel Ostrad kent de oplossing. Bandenboer Continental hing er een "SchlauchOmat" [Der Schlauch: de binnenband] aan de buitenmuur.

Kies de grootte van de binnenband en het fietstype (mountainbike of city bike). Voor vijf euro en vijftig centiemen rolt de gewenste tube onderaan uit de Schlauchomat. Het fietsterrorisme kan herbeginnen!

Over de muur

Schaars zijn de Nederlandstalige liederen die Berlijn bezingen. De groep Klein Orkest, vooral bekend van de hit "Koos werkeloos", bolwerkte het in 1984. In "Over de muur" zetten ze de pro's en vooral de contra's van beide Berlijnse regimes melodieus op een rijtje. Over sjoosjaalisme en dergelijke.

Schabowski

In tempore non suspecto botste ik in de Mohrenstraße op een brokje kunst met als titel "Die Verkündung der Reisefreiheit" [de afkondiging van de reisvrijheid]. Achter het raam zag ik een scheve zaal met lege stoelen en een televisie met golvende beelden.

De installatie alludeert op de bizarre persconferentie die de val van de Berlijnse Muur uitlokte. Günter Schabowski, lid van het politbureau van de DDR, gaf op 9 november 1989 zijn eerste persconferentie als regeringswoordvoerder.

De (getipte) Italiaanse journalist Riccardo Ehrman vroeg uitleg over de nieuwste reisregels. Schabowski deelde de verzamelde pers mee dat de reisbeperkingen voor DDR-burgers de volgende dag zouden opgeheven worden. Een andere journalist vroeg wanneer deze regeling in werking zou treden. Aarzelend antwoordde Schabowski:

"Nach meiner Kenntnis... ist das sofort, unverzüglich [bij mijn weten... is dat meteen, onverwijld]."

De rest van het verhaal is bekend(er). De televisie zond de beelden uit en de Oost-Berlijners stroomden massaal, met hamer en zonder sikkel, naar de muur. Aan de Bornholmer Straße werd het eerste gat geslagen, richting vrijheid!

Allerheiligen

Op een Russisch kerkhof kan men zijn ogen goed de kost geven. Geen verzameling stenen en kruisen die enkel in steensoort en lettertype verschillen. Belangrijke Russen krijgen een zerk die naar hun persoon of beroep gemodelleerd is, liefst in een heldhaftige pose.

Deze persoon mag op een rijke maritieme loopbaan terugblikken. Misschien bediende hij een veerpont? Of kreeg hij een boot om gratis de Styx te kunnen overroeien? Het blitse winkelcentrum in de achtergrond stoort in geen geval.

Maarschalk Peresipkin kan vanuit zijn graf bevelen blijven uitvaardigen met zijn draadloze telefoon.

Een gevierde komiek rookt een sigaretje op zijn eigen graf. Zijn hond houdt de wacht in de voortuin. Linksachter leunt een andere grote Rus nonchalant tegen zijn zerkmuur.

En componist Nikita Bogoslovsky neemt het applaus nog steeds dankbaar in ontvangst.

Sterven is een wet, geen straf (Seneca). Sterven moet een feest zijn (Felice).

Carglass

Wie denkt voorbij Welkenraedt verlost te zijn van irritante reclames à la Carglass herstelt, Carglass vervangt, is er aan voor de moeite. Carglass repariert, Carglass tauscht aus!



De clip die het radeloze volk wijst op het bestaan van deze barmhartige onderneming, verloopt Europawijd volgens hetzelfde scenario. Een vertrouwenswekkende verkoper, een onvoorziene hindernis, een afwijzend handgebaar, een zoet glimlachende vrouw. Alleen de acteurs en de decors verschillen naar gelang de volksaard. Vijf sterren voor Carglass!

Zurück

De "Uni" is herbegonnen in Berlijn. Originele plekken aan mijn Freie Universität zijn de filologische bibliotheek, genaamd "The Berlin Brain":

en het alternatieve "Rotes Café", waar elke student zelf zijn koffie achter de toog mag halen:

Pitje Puck

Voor een luttele drie euro kon ik evenveel boeken op de kop tikken tijdens een minimalistische vijfdehandsmarkt in het voorportaal van een kerk. De lotgevallen van Pietje Puk, de steeds goedgeluimde krullebol uit Keteldorp, blijken vertaald in het Duits. Topidee (cf. aflevering 27: Pitje Puck hat eine tolle Idee)!

Helaas is Pitjes lijflied niet mee vertaald (1, 2, 3, 4, Pietje Puk die heeft plezier - 5, 6, 7, 8, 't is Pietje Puk die altijd lacht). Maar de essentiële standaardzinnetjes blijven elke verhaallijn ondersteunen:

"Seht mal, wer dort kommt! Das ist doch Pitje Puck, der lustige Postbote von Kesseldorf!"

Ondersteund door zijn sympathieke partner in crime Bäcker Windbeutel (ofte bakker Fijnebol) bakt Pitje de bewoners van Kesseldorf met plezier een stevige poets. Metzger Fleischkloß (slager Bram Bom), Händler Blasi Sattelfeld (kruidenier Bartje Suikerbal), Friseur Scharfschnitt (kapper Guusje Scherpeschaar),... Pitje neemt ze allemaal wel eens in de maling.

En ook in Kesseldorf kruist Pitje meermaals het pad van de verzuurde Agent Langdraad (Wachtmeister Knurrhahn). Voor de goede orde blijft de brave Bürgermeister Herrschmann (burgemeester Bazeman) verantwoordelijk.

Met zijn veellagige verhalen deed de briljante Hollandse literator Henri Arnoldus vele kinderen dromen van een avontuurlijke loopbaan in het postwezen. Dat nog vele Nederlands- en Duitstalige brave kinderen van Pitjes fratsen mogen smullen. Tschüß, Pitje!

Las Vegasky

Vanaf 1 juli zijn goktenten in Rusland verboden. Slechts op vier locaties in Rusland worden lunaparken nog gedoogd. De uitverkoren regio’s zijn niet bepaald centraal gelegen.

De eerste gedoogzone ligt in het Verre Oosten aan de grens met Noord-Korea, een tweede in de Altai regio in Siberië, de derde in de enclave Kaliningrad aan de Oostzee en de vierde in de buurt van de Zwarte Zee. Deze vier gokeilanden moeten uitgroeien tot de Russische Las Vegassen.

In augustus zie ik een charmante razzia in een Sint-Petersburgse buitenwijk. Minstens vijf gezagsdragers halen de ‘Lot Club’ leeg en laden met moeite en vereende krachten een speeltuig in een legercamion. Rond deze periode controleerden de autoriteiten 500 uitbaters in de stad. 3300 automaten werden in beslag genomen.

Vaarwel, eenarmige bandiet.

Zarina

De tsaren en tsarina's leven voort in hun heimat Sint-Petersburg. Vooral de Romanovs kregen op elk plein wel een standbeeld of gedenkplaat. De couturiers van Zara bedienen ons met een humoristische toets op de indrukwekkende Nevski Prospekt. Haar topzaak voor vrouwenkledij doopte Zara om in “Zarina”.

In het Russisch heten vrouwelijke tsaren weliswaar tsaritsa. Zonen en dochters van de tsaar worden respectievelijk tsarévits en tsarévna genoemd. Mijn persoonlijke favoriet: Tsaar Valse Dimitri I!

Urinebus

De stad Sint-Petersburg stuurt autobussen naar drukbezette plekken. Het volk druppelt binnen en het ontlasten kan een aanvang nemen. De dikke darmen worden in de bus geplugd en zo stroomt alles rechtstreeks de rioolput in. Het gat in de sanitaire markt!

Mediamuur

Wie informatie zoekt over het vakantieadres van premier Poetin of tips wil hoe die in vlinderslag tegen de stroom van een bergriviertje in weet te zwemmen, kan terecht aan een stalen krantenmuur. Wekelijks wordt de nieuwste editie van een kritische lokale krant aan zo'n muur gepapt. Da's genieten zonder koffie maar met het "Huis van de Sovjets" op de achtergrond.

Affiches voor muziekconcerten hangen aan soortgelijke wanden. Valeri Garkalin en zijn collega’s (linksonder) winnen met vijf snaren voorsprong de prijs voor slechtste photoshop ooit.

Vrolijk Vreemd Verkeer

Vrolijkmakerij over verkeersborden in den vreemde: een klassieker sinds de koehandel met Australische geel-zwarte verkeersborden betreffende het verkeersveilig omgaan met kangoeroes. Ook in Rusland proberen verkeersborden de alomtegenwoordige files in goede banen te leiden.

Hier rennen blinden zomaar de straat over? Zet je zonnebril op je drankneus om de overstekende voetgangers van het zebrapad te kunnen onderscheiden? Conform het minderhedenverdrag beginnen de oversteeklichten te piepen als het groen is voor voetgangers.

Ik verbaasde me er over dat Sint-Petersburg zoveel carwashes telt en dat die industriële douches ook nog eens een eigen verkeersbord verdienen. Bovendien ziet de doorsnee Lada of Volga er niet bijzonder glanzend uit. Het verkeersbord leidt naar een parking. De diagonale strepen moeten parkeerlijnen voorstellen.

Hoe slaagt de doorsnee autobestuurder in om zijn vehikel van de straat op het trottoir te laten springen?

Verboden om trompet te spelen? Niet langer dan vijf minuten op je trompet blazen? De agent achter het hek houdt alles goed in de gaten en staat paraat bij wederrechtelijk gebruik van de claxon. Of dient de trompet als metafoor voor tuning cars met te luide dansmuziek?

Meloennor

Niet enkel bloemenstalletjes, ook groenten- en fruitbarakjes palmen vele straathoeken in. Met liefde zijn de voedingswaren minutieus stuk per stuk op elkaar gestapeld, steunend tegen het raam of liggend op een schuine trapwand.

Daarnaast liggen steevast een hoop watermeloenen in een groene kooi van Faraday. Exotische import uit het zuiden, in de nor gegooid en uitzichtloos door prikkeldraad omzoomd.

Met een petje tegen de zon. Ik wil niet weten hoe verderfelijk de onderste meloenen zich voelen en smaken.

Roltrap

Metro. Zo zou mijn gebald antwoord luiden als men mij in het parochiaal centrum van Desselgem na afloop van een verrijkende lezing van Prof. dr. Filip Dhaese over de Thaise Bostraditie van Ajahn Chah zou vragen naar het meest indrukwekkende aspect van Sint-Petersburg.

Door de stad lopen slechts vijf metrolijnen, maar de stations zijn pareltjes langs binnen- en buitenkant. Door de vele rivieren, kanaaltjes en zompige ondergrond heeft Sint-Petersburg bovendien het diepste metronet ter wereld. Na aankoop van een goedkoop geperforeerd muntje neem je de roltrap naar beneden. Klokvast honderdvijfendertig eindeloze seconden. Mensen lezen, zitten, kussen, muziek beluisteren en, vooral, zwijgen.

Onderaan de drie parallelle roltrappen zit steevast een vrouw die kans maakt op de Prijs Aurore Dobbelaere Voor De Minst Benijdenswaardige Job Ter Wereld. Naar mijn inzichten bestaat haar taak uit het beheersen van het roltrapverkeer, want niet alle roltrappen worden altijd opengesteld. Daarom moet zij voortdurend vanuit haar claustrofobische cabine naar de voorbijglijdende roltrappen staren.

Gelukkig kan de roltrapcoördinatrice bij het uitvoering van haar loodzware taken gebruik maken van een oude zwarte telefoon. Deze maakt een vlotte communicatie mogelijk met haar evenknie aan de andere kant van de roltrappen (die uiteraard ook in aanmerking komt voor de Prijs Aurore Dobbelaere).

Op het perron tellen de klokken niet af maar op. Reizigers moeten dus zelf inschatten hoeveel tijd er tussen twee metro’s zit. In de spits hoef je maar een dikke minuut in de tunnel te staren. Dan komen de blauwe stellen aangedenderd en wanneer “Opgelet” weerklinkt, knallen de dubbele deuren - er zijn immers ook deuren aan de kant van het perron - dicht met een daverend geluid.

Pas sinds eind augustus is het niet langer strafbaar om foto’s te trekken in de metro. Vroeger kon je voor het fotograferen in deze “strategische locaties” een boete oplopen van, sidder en beef, honderd roebel (2,5 euro).

Duivels

Dick Advocaat was tot voor enkele weken coach van de lokale voetbalvereniging Zenit Sint-Petersburg. Het bestuur ontsloeg ‘de kleine generaal’ vroegtijdig wegens tegenvallende resultaten, wat hem van de weeromstuit de ideale bondscoach van ons land maakt.

Dick had beter elf blikjes Red Devil in zijn valies gestoken en uitgedeeld tijdens het afspelen van de Brabançonne. Deze Russische mix van alcohol en energiedrank zou Onze Jongens naar voren stuwen en de Armeense netten geheid doen trillen.

Samson

306 lentes, Sint-Petersburg is op de keper beschouwd een jong veulen. De stad is dan ook redelijk uniform: veel barok, weinig modern.

Iets buiten het centrum komen toch enkele glazen dozen piepen. Zodat de sympathieke kathedraal van Sint-Samson zich zomers kan weerspiegelen in de ramen aan de overkant.

Bloembeton

Enkele jaren geleden lanceerde Vedett zich op de Belgische biermarkt door een vernieuwde marketingstunt. Het biermerk beplakte betonmalende vrachtwagens met reclame.

Sint-Petersburgers zijn dol op bloemen. Te koop op elke hoek van elke straat, maar enkel in oneven aantallen (het omgekeerde zou ongeluk brengen). Op 1 september is het de gewoonte om het lerarenkorps met een bloempje te verrassen.

Alle manieren zijn goed om de romantische Russische ziel te botvieren. Dus ook door op- en afrijdende vrachtwagens te verbloemen.

Piter

Sint-Petersburg telt officieel vijf miljoen inwoners. Wegens de vele ongeregistreerden en illegalen schep je er best een paar miljoen bij. In de loop der jaren onderging Sint-Petersburg verschillende naamwijzigingen, die de geschiedenis van de stad puntgaaf illustreren.

{‘De bronzen ruiter’ ter ere van Peter de Grote}

In 1703 werd Sint-Petersburg gesticht (in het Russisch zonder tussen-s). De naam verwees niet naar haar stichter, tsaar Peter I ofte Peter de Grote. Sint-Petersburg eerde de apostel Petrus, die samen met zijn confrater Paulus een kathedraaltje kreeg in het eerste centrum van de stad. In 1713 kroonde Peter de Grote Sint-Petersburg tot hoofdstad, een status die behouden bleef tot 1917.

{Felix Dzerzjinski, oprichter van de geheime dienst Tsjeka in 1917}

Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog klonk die met de tsaren verbonden naam een beetje te Duits. In 1914 werd de stad daarom tot Petrograd gebombardeerd. Petrograd werd het epicentrum van de revolutie. Hier ontwaakten de bourgeois eensklaps in een boeren- en arbeidersparadijs.

{Glasraam ter ere van Vladimir Lenin}

Daarvoor moest kameraad Lenin passend gefêteerd worden. Vanaf 1924 woonden de sovjets in Leningrad. In september 1991, het wereldorkest was zopas van de bühne gedonderd, organiseerde men een referendum over de naam van de stad. Op het centrale plein voor de Hermitage discussieerden burgers druk met elkaar. Het kamp dat ijverde voor Sint-Petersburg won het pleit nipt van de Leningraders. Het post-communistische tijdperk kon een aanvang nemen.

{Ode van de poëet Alexander Poesjkin aan Sint-Petersburg, ingehuldigd ter ere van de 300ste verjaardag van de stad in 2003. In de achtergrond: de Sint-Isaac kathedraal.}

Toch duikt de oude naam nog op, bijvoorbeeld in de code van de luchthaven (LED) en in de naam van de regio rond Sint-Petersburg (‘Leningrad Oblast’). En in de volksmond blijft het: Piter.

Wittekerke

In het buitenland Belgisch bier drinken is fouter dan fout. Elk land heeft zijn bier of wijn en die nationale trotsen zijn altijd goed binnen te houden.

Op het militaire eiland Kronstadt had ik het niettemin knap lastig. Winkel-café ‘Beer-Mania’ is uitgerust met acht tapkranen. Daaruit stroomt een uitgekiende selectie van Russische, Belgische, Engelse, Duitse en Tsjechische bieren. De klandizie kan er zich onder meer laven aan Kriek Bellevue en het mij volslagen onbekende Blanche de Bruxelles.

Maar bovenal schenkt de waard Wittekerke, naar het gezellige vissersdorp uit de gelijknamige succesreeks. Geen ordinaire Wittekerke, neen; Wittekerke Rosé, voor de echte fijnproevers!

Een gelamineerde A4 geeft informatie over de fruitige afdronk en de sensuele smaak van dit rasbier uit de Bavikstal. Maar niks over Jos Sneyers of Jean-Paul Derdeyn, terwijl van Wittekerke Rosé zonder hun acteertalent nooit sprake zou zijn geweest.

Bankomat

Ook religieuzen kunnen in acute geldnood verkeren. Zij verspelen hun geld aan farizeeërs of kopen replica's van iconen.

Een ‘bankomat’ [geldautomaat] helpt hen uit de nood in Sint-Isaac, een van de grootste kathedralen ter wereld.

De Kluis van de Heer staat altijd open!