Bönd

Het Scandinavische cliché: overal een o-umlaut opzetten!

Grillwalker

Rondom Alexanderplatz rollen en rennen hotdogverkopers in alle richtingen. In 1996 rook de eerste verkoper zijn kans aan de Berlijnse verkeers- en volksader. Maar intussen hebben alsmaar meer worstenbaronnen de topplek ontdekt. Momenteel zou er een heuse "Wurstkrieg" [worstenoorlog of sossiesenslacht] woeden. Bij mijn vertrek stond de teller op 1,20 euro voor een harde piccolo, een Thüringer Rostbratwurst (die iets langer meet dan de piccolo) en een klodder ketchup of mosterd.


Oudere hotdogverkopers wennen alvast aan hun oude dag en verkopen gemakshalve vanuit een rolstoel. De verkopen hierboven beschikt over een frigobox om zijn drank en worst koel te houden. Let hieronder op de gigantische emmers mosterd die aan de rolstoel bengelen. De dame in rood bleek als assistente van de verkoper te fungeren.

Jonge, fitte verkopers doen het rechtopstaand. Deze Grillwalkers zeulen hun braadtoestel en gasfles zelf mee. Hun hele winkel weegt 15,5 kilogram, exclusief worsten. Een vlotte verkoper brengt naar verluidt een hondertal worsten per dag aan de man. Wie op tijd en stond een worstje bikt, moet daar geheid toe in staat zijn!

Alors On Vote

Met enige vertraging gevonden, maar het blijft actueel:



Le 13 juin, premier dimanche de la coupe du monde, un grand match va se jouer.
Qu'on le veuille ou non, il va falloir le supporter.

De 13e juni, eerste zondag van de wereldbeker, wordt een grote match gespeeld.
Of we't nu willen of niet, we moeten gaan supporteren.

Döner macht schöner!

Begin dit jaar stierf in Berlijn de genaamde Mehmet Aygün, de man die in 1972 de Duitse maar wereldvermaarde versie van de Döner Kebab uitvond. In Berlijn flikkeren enkel neon-plakkaten met 'Schawarma' of 'Döner'. Schawarma zou Arabisch en met lam zijn, Döner Turks en met kalfsvlees.

[De concurrentie: 1001 Falafel]

De Vlaamse bevolking verdeel ik gemakshalve in twee kampen onder: zij die pita met één t schrijven en zij die daarvoor twee t's nodig hebben. In Gent kon ik mij aardig druk maken over de laattijdigheid van het sausgieten op een pitta. Daardoor hing er bij de eerste schrokken saus aan de neustop terwijl de laatste happen naar schoenzool smaakten. Ik durfde de uitbater nooit op deze gemiste kans attent maken, daar ik zelfs in mijn stamzaak slechts met moeite en vereende krachten één volle getrouwheidskaart bijeenvrat.

De oplossing voor deze heikele kwestie is nochtans simpel en standaard in Berlijn. De saus wordt als eerste in het - in een soort wafelijzer voorverwarmde! - broodje gepenseeld. "Lkss" [looksaus] is in Berlijn weliswaar onbekend. Men verkiest er yoghurtsaus.

[Laatste Döner in Berlijn]

Na saus en vlees komen natuurlijk de groenten. 'Komplett?', vraagt de waard, in plaats van het vertrouwde 'alle vitamientjes?'. Nooit worteltjes in Berlijn, wel komkommers en maïs.

De prijs voor deze smaakbom is symbolisch. Voor 2,50 euro tikt een Berlijnse burger met occasionele fornuisfobie een degelijke pitta op de kop. Samen spelen de Duitsers 83 miljoen kilogram döner per jaar naar binnen...

Wereldkeuken

Het begrip "wereldkeuken" wordt in Berlijn erg concreet. Kom langs en proef:

Mongools!:

Koreaans!:

Sri Lankaans!:
Egyptisch-Marokkaans!:
Eritrees-Ethiopisch!:
Moors!:
en... Oud-Beiers!:

Autoweg

Vergeet de GPS: druk voortaan gewoon de wegenkaart op je auto af.

Weg kwijt? Even uitstappen!

Wit

Moskou stikt momenteel. Vaker vriest het er stenen uit de grond, zoals in Wit-Rusland. Het adjectief 'wit' verwijst echter niet naar de kleur van sneeuw. 'Wit-Rusland' blijkt zelfs een foute vertaling van 'Belarus' te zijn. Etymologisch zou 'bela' zowel noordelijk, westelijk als vrij kunnen betekenen. Ook al beleeft het land tegenwoordig geen toppunt van vrijheid of westersheid.

In Grodno hangt op het centrale plein een groot spandoek. "Ik hou van jou, Belarus" staat er geschreven, vreemd genoeg in het Russisch. Een tekst in het Wit-Russisch zou de vaderlandsliefde misschien heftiger aanwakkeren? Helaas verdringt de regering het Wit-Russisch, de taal van de oppositie.

Aan het postgebouw herinnert een bloemenmeisje ons vier verdiepingen hoog aan de 65ste verjaardag van de denderende overwinning der Sovjets.

Dankzij Photoshop kunnen we tenslotte genieten van de traditionele dansen in Wit-Rusland. De slogan van de klaarblijkelijk ijzersterke hoofdfiguur is eenvoudig: "Wij, Belarussen!"

Waffen

Tussen 8 uur 's avonds en 8 uur 's ochtends heerst in Bremen een strikt verbod op "wapens en gevaarlijke voorwerpen". De rest van de dag zijn pistolen en knipmessen klaarblijkelijk wel toegelaten in het park. Het moordwapen in het midden stelt wellicht een schroevendraaier voor. Of leidt het gebruik van een hippe cappuccino-mixer ook tot levensgevaarlijke toestanden?

De stad Hamburg gaat nog verder. Maffiabazen nemen best even tijd om de ingewikkelde wapen-verordening te aanschouwen. De drie Bremense moordtuigen zijn op de beruchte Hamburgse Reeperbahn nooit toegelaten. Hetzelfde geldt voor deodorants die zure wolkjes verspreiden. Daarnaast zijn glazen recipiënten tijdens het weekend van 22 tot 6 u verboden. Wetsovertreders riskeren in de hansestad boetes tot 10.000 euro.

Nader onderzoek leert dat Hamburgers die met een dolk op zak betrapt worden, 200 euro moeten ophoesten. Hun dolk moeten ze ook afgeven, stel u voor! Een Zwitsers zakmes valt in Hamburg ook onder de categorie der knipmessen. Voor gastronomische buitenterrassen werd gelukkig in een uitzondering voorzien.

Friseurmobil

Néén, dit is niet mijn kapster:

Gewoon reclame voor een bijdetijdse kapperszaak met kuise laminaat. In een rondrijdende vrachtwagen welteverstaan: de Friseurmobil XXL.

Slogan: "vanbuiten camion, vanbinnen kapsalon".

Lowie

Als laatste deel van een Hollands drieluik presenteer ik u Louis Van Gaal. De trainer van Bayern München bezorgde zijn club begin mei een 22ste titel. In Lederhosen stak hij voor een gigantische mensenzee op de Münchense Marienplatz een donderende overwinningsspeech af. Hij deed dit op zo magistrale wijze, dat er snel parodieën met parallellen naar het München van de jaren '30 opdoken.

Rita

De verkiezingscampagne in België verloopt erg saai. De Duitse regering vindt binnen de drie dagen een nieuwe president. Gelukkig valt er in Holland nog wat te beleven.

Rita Verdonck, voormalig minister, verliet enkele jaren geleden met slaande deuren de liberale VVD. "IJzeren Rita" richtte haar eigen beweging op: "Trots op Nederland". In dit hilarische filmpje kaart Rita op aanschouwelijke wijze de onveiligheid en regeldrift boven de Moerdijk aan:



Komiek Youp van 't Hek stemt Rita:

"Niet dat ik het met haar kleinburgerlijke opvattingen eens ben, maar domweg omdat ik bang ben dat ze anders verloren gaat voor de Nederlandse politiek. (...)

De kledingkeuze, het ontevreden hoofd met dat provinciekapsel, de zeurtoon waarop je je woorden uitspreekt, de idealen die je nastreeft en vooral je aanhangers. Ga niet weg Rita."

Beatrix

Op 25 april 1991 brengt Koningin Beatrix der Nederlanden een officieel staatsbezoek aan Duitsland. Op Schloss Bellevue, het kasteel van de Duitse president in Berlijn, wordt alles in gereedheid gebracht voor haar komst.

De toen onbekende komiek Hape Kerkeling neemt die dag het hele starre protocol in de maling. Hij huurt twee limousines, trekt een koninklijke outfit aan en gaat doodgemoederd, iets vroeger dan de echte koningin, "lekker Mittagessen"...

Zijn roemrijke tocht lult Kerkeling vol in een fantastisch Hollands Duits (zijn vader komt immers uit Nederland). Toll, en weldegelijk echt gebeurd!

Luie lift

Recent had ik een gelegaliseerde Russische vertaling van mijn Belgisch paspoort nodig. De Chinese vrijwilligster die deze klus wou klaren, woonde in een oudbakken DDR-flat. De oude dame bivakkeerde op de zevende van tien verdiepingen.

Ik stapte in de lift op het gelijkvloers, dat zoals in Rusland als eerste verdieping wordt aanzien. Tot mijn verbazing had de lift maar drie andere haltes, op de derde, zesde en negende verdieping.

Typisch DDR-liften, zuchtte mijn vertaalster. Je zal maar verhuizen naar een tussenetage. Geef mij dan maar een lift die vooruit gaat, richting Buffalo's:

Humperdinck

Het metrostation onder de Deutsche Oper eert aan elke wand een groot muzikant. Beethoven, Haydn en consoorten, maar ook ene Engelbert Humperdinck. Trieste geboortenaam of foute artiestennaam?

Het laatste: de Engelsman Arnold George Dorsey pikte zijn artiestennaam van de bekende (in dit metrostation vereerde) Duitse componist "Engelbert Humperdinck", hoewel ze geen familie waren. Engelbert II blijkt een vreemde, bakkebaardige en nog levende kruising van Willy Sommers, Eddy Wally en Johnny Cash.

De "King of Romance" liet mij recent via de Berliner Kurier weten dat hij over bovenmenselijke krachten beschikt. Bij elke derde song op een concert sluit Humperdinck zijn ogen en bewerkstelligt hij een geheime Massenheilung [massa-genezing], zonder dat het publiek het in het snotje heeft. "Altijd bij het derde liedje gebeuren de merkwaardigste dingen. Sommigen worden hysterisch, anderen vallen in zwijm."

Zo'n man zou het Sint-Pietersplein moeiteloos vier maal kunnen vullen.

Stany, de buschauffeur uit het indegloriaanse "Raymond kan het niet aan!", verkoos tijdens zijn busritten trouwens "vollen bak" Humperdinck. Geniet van Spanish Eyes (1969):

Glad ijs

IJshockey is de nationale sport van Wit-Rusland. De reden is simpel: ijshockey is de favoriete sport van president Lukaschenko. Aangezien Yves Leterme dol is op Standard de Liège en de Groeningespurters zijn voetbal en koers evengoed de Belgische nationale sporten.

[De Berlijnse Eisbären raakten dit jaar niet verder dan de kwartfinales.]

Door het prachtige uitzicht en de uitstekende rugleuningen snakte ik naar een rustpauze.

Om rugletsels te vermijden kunnen supporters van Hertha Berlin voor vijf euro waarborg een rugkussentje huren. Het bracht geen zoden aan de dijk: Hertha draagt momenteel de rode lantaarn en zakt weldra naar de tweede klasse.

Zeeloos

Wit-Rusland is het land van duizend meren en nul zeeën. Toch venten venten en vrouwen er vis. Op centrale plaatsen staan geregeld vrachtwagens met openstaande diepvriezen. Zolang de temperatuur onder het vriespunt blijft, kan het geen kwaad dat die open staan.

In de prachtstad Grodno verzamelt zich een menigte lekkerbekkend rond zo’n vrachtwagen. Een ruige oudere man in een legerjas hevelt de levende vissen met een schepnetje over van de diepvries naar een plastieken bak, hun voorlaatste rustplaats. De verkoopster geeft het genadeschot door de klepperende vissen op een ouderwetse weegschaal te zwieren.

Ook in de frisse onderaardse gangen van de metrostations draait de artisanale handel op volle toeren. Bloemen en taarten steken samen in koelkasten en worden aan eenzelfde stand verkocht.

Koffie

Vooral in koffie had ik de laatste weken zin. Zwart goud uit porseleinen kannen, godendrank uit duivels grote tassen. 'n Zatje maakt nuchter, de geur bedwelmt lichaam en ziel.

Jacobs, de branderij uit Bremen, is al aanwezig in het reclamevrije Wit-Rusland. Had ik al verteld dat de Bremer Stadtmusikanten écht bestaan? Naast het stadhuis in hun Heimat:

Magazin

De nabijgelegen westerse magazin [supermarkt] Roebljovski maakt mij attent op volgende actie: “gepensioneerden: 3% korting op weekdagen tussen 9 en 11 uur ’s ochtends”. Kwestie van de foutgeparkeerde karretjes en de zoektochten naar het gepaste wisselgeld in de rustige voormiddag te concentreren. 

De buitengevel van het complex ziet er erg communistisch uit, geknipt voor een “Museum van de Overwinning”. Maar het gebouw fungeert als een soort winkelcentrum en herbergt onder meer het “Het huis van de mode”.

Bemande (meestal bevrouwde) vestiaires zijn in Minsk nog een vertrouwd fenomeen. Zelfs in universiteitsgebouwen kan Hij zijn leren jekker en Zij haar bontmantel met tijgermotief gratis met een gerust gemoed op het gelijkvloers achterlaten. 

Elke supermarkt plaatst vergrendelbare kastjes aan de ingang om klanten ballastloos en dieven tasloos te laten speuren naar de bessenconfituur (die ik uiteindelijk naast het wc-papier aantrof). In supermarkt “Volgograd” staan twee baboesjka’s [grootmoeder, accent op de eerste lettergreep] paraat om rugzakken en sjakossen in de houten rekken te steken. Luxe!

Smiley

De telefoonmaatschappij Life:) maakt origineel gebruik van de zoldervensters :).

Pontificaal

Door zijn standvastig verzet tegen het communisme bezit de vorige paus in Oost-Europa een absolute heldenstatus. In zijn aardige Heimat Krakau zorgt dat voor absurde taferelen aan het bisschoppelijk paleisje. Het huilen nader dan het lachen, staren honderden toeristen naar de boven de toegangspoort geïnstalleerde pop. Daar stond JP als bisschop immers elke avond naar de menigte te wuiven. Santo subito!

In Wit-Rusland zit Johannes-Paulus II met de handen in het haar. Hier is het communisme nog niet helemaal verslagen. Aan het Plein van de Onafhankelijkheid in Minsk staat de (rode) katholieke kerk van Simeon en Elena. Het bijhorende metrostation heeft de vroegere plaatsnaam, Plotschad Lenina [Leninplein], nog niet losgelaten.

Voor de basiliek staan twee verlichte panelen van de Poolse paus. Ze verdrinken op het gigantische plein vol stalinistische gebouwen. Aan het rechtse universiteitsgebouw hangt bovenaan het stadslogo met een afbeelding van Maria, de beschermengel van Minsk. JP2 draait zich om zijn graf.

Duokuip

Na de duo-pot in Sint-Petersburg: de duo-kuip in de kelders van studentenhuis nummer vier te Minsk.

Baad en zie niet om!

Secuur

Minsk is een erg veilige en propere stad, zo werd mij verteld. Het klopt als een bus (die rijdt trouwens ook erg stipt). Elke ochtend krijg ik het lokale veiligheidsgevoel vlot ingelepeld. Het venster van mijn kamer kijkt immers uit op een metershoog spandoek, waarop twee soldaten trots de Wit-Russische vlag hijsen. Goeiemorgen wereld!

Friseur

Het leuke Duitse woord voor coiffeur is Friseur. Een bezoek aan een nieuwe kapper is een nachtmerrie voor elke briller. De glazen belanden op tafel en joost mag weten wat de kapper of kapster met je hoofdhaar uitspookt. Piekjes, blonde mèsches of enkel onderaan kaal: vingers kruisen is de boodschap!

De kapperkeuze is gigantisch in Berlijn, de prijzen overal gering. Ik koos voor Stefanie Bumann und Team. Niet alleen haar achternaam maar ook haar voorgevel beviel me ten zeerste. Op de wapperende reclamevlagjes staat immers: echt heiß [echt heet]!

Het Russisch woord voor coiffeur klinkt als pruikmaker. Deze inventieve schoonheidsspecialist maakt alle marketingopleidingen overbodig. Een schaar, een kam en een pijl op het trottoir. En twee minuutjes later zit ik voor het eerst van mijn leven bij de kapper onder de sproeikop.

In een verstelbare cinemazetel kon de korte trailer van de Berlijnse film "die Friseuse" [de kapster, niet: de friteuse] mij onlangs goede luim verschaffen:

Schwänglish

Duitstaligen hebben de reputatie belabberd Engels te spreken. Dat valt bij de Duitse jeugd alleszins goed mee, vind ik.

Toch laten enkele Duitse politici de laatste tijd Engelse steken vallen. Guido Westerwelle, de antipathieke voorman van de liberale FDP, bond de kat de bel aan op de persconferentie na zijn verkiezingsoverwinning in september. De BBC-verslaggever in Berlijn vroeg of Westerwelle zijn (pertinente) vraag in het Engels kon beantwoorden.


Westerwelle weigerde. De huidige Minister van Buitenlandse Zaken deelde met een stalen glimlach mee dat in Duitsland Duits gesproken wordt. Hij eindigde zijn betoog met de tenenkrullende uitroep: "es ist Deutschland hier!" [We zijn hier in Duitsland!]. Meteen werd gefluisterd dat Westerwave het Engels niet machtig zou zijn.

Vorige maand was het de beurt aan Günther Oettinger, de nieuwe Duitse Eurocommissaris. Op zijn vragenblad voor de hoorzittingen in het Europees Parlement had Günther bij Engels "goede kennis" aangekruist. In een eerder interview liet hij noteren:

"Ich bin in Englisch, was das Gespräch angeht, sehr sicher"
[Ik voel me in het Engels, wat het voeren van een gesprek betreft, zeer zeker].

Vorige maand kon de kleurloze Oettinger zijn Engels demonstreren tijdens een speech in Berlijn. Onder meer de woorden Europe en Energy, Oettingers bevoegdheid in de nieuwe Commissie, bleken moeilijk te nemen hindernissen.

Oettinger is afkomstig uit de Zuid-Duitse regio Schwaben. De inwoners staan bekend om hun gebrekkige beheersing van het Duits. Hun Engels wordt Schwänglish genoemd. Hieronder kan je een taalcursus Schwänglish, Duits én Engels volgen (vanaf 1.54 met ondertitels). Een Nederlands filmpje loopt hier.

Wrak

Op de Sint-Petersburgse straten sterven vele automobielen. Velen zonder nummerplaat. Hoewel: dat doen ook rijdende auto’s niet altijd. Aan hun ruit hangt soms simpelweg een papieren A4'tje. Vrachtwagens en bussen schilderen hun nummerplaat dan weer op hun koffer.

Om de hoek van mijn werkplek verkommerde een groengele slee op indrukkende wijze. Het veelvuldig gekiek moet de Oezbeekse bouwvakkers aan de overkant zijn opgevallen. Ze kleefden een bekertje van McDonald's op het dak en schreven er met alcoholstift op: ”Foto: 100 roebel”.

Op mijn laatste werkdag viste ik twee roebels uit mijn geldbuidel. Ik bleek niet de eerste die uit sympathie wat kleingeld achterliet.

Een rit op de voorste passagierszetel van deze zwarte Wolga is niet meer mogelijk. De functie van de flodders witte papieren plakband is me niet helemaal duidelijk.

Merk op: de tweede rode Lada mist een voorruit en een rechter voorwiel.

Eindigen kan ik met een positieve noot: er rijden ook keurig getunede Lada's rond in Rusland!